Với những game thủ PC đam mê các sản phẩm offline, Denuvo chắc hẳn không còn là một cái tên xa lạ. Nếu phải chỉ ra thứ khiến cộng đồng game gắn kết trong nhiều năm trở lại, trong số đó chắc chắn sẽ bao gồm việc anti… cái thứ này. Mặc dù xuất hiện như một giải pháp có mục tiêu hợp tình hợp lý là nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà phát triển, nhưng Denuvo vẫn bị ghét cay ghét đắng. Trớ trêu thay tham gia vào lực lượng anti không chỉ có các game thủ thích chơi lậu, mà còn là cả những người có đủ điều kiện và đam mê sẵn sàng ủng hộ các sản phẩm bản quyền.
Vậy Denuvo rốt cuộc là gì, và tại sao nó lại trở thành thứ khiến cộng đồng quay lưng dữ dội đến vậy? Hãy cùng mình tìm hiểu trong bài viết ngày hôm nay nhé.
Denuvo là gì?
Nếu nói chính xác về mặt thuật ngữ thì Denuvo là một công cụ quản lý bản quyền kỹ thuật số, viết tắt là DRM (Digital Right Management). Còn hiểu đơn giản, đây là phần mềm chống bẻ khóa cho các tựa game bản quyền, đảm bảo chúng không bị các đội nhóm trên Internet “táy máy” càng lâu càng tốt.
Denuvo thường sẽ được các nhà phát triển tích hợp sâu bên trong mỗi sản phẩm, qua đó bảo vệ chúng trước nỗ lực tấn công từ bên ngoài. Là một trong những chướng ngại khó xơi nhất với các đội nhóm bẻ khóa, công cụ này tới nay vẫn rất được giới làm game tin dùng, đặc biệt là những studio lớn với các sản phẩm có số tiền bỏ ra lên tới hàng trăm triệu Đô, xứng đáng được phòng thủ tận răng ngay từ ngày đầu.
Bên cạnh chống bé khóa, cái tên Denuvo cũng được dùng với một phần mềm chống gian lận là Denuvo Anti-Cheat. Mặc dù vậy thì công cụ này lại không quá thành công, khi nó chỉ được ứng dụng lên rất ít game so với những cái tên tương tự thông dụng hơn như BattEye, EasyAntiCheat hay Valve Anti-Cheat.
Thậm chí có thể bạn chưa biết, Denuvo còn liên quan tới một công cụ hoạt động trên Nintendo Switch, với mục đích ngăn chặn các game trên nền tảng nhà Đỏ bị bẻ khóa và tung ra thị trường dưới dạng giả lập. Tuy nhiên, nhìn vào cách mà những trình giả lập nổi tiếng như Yuzu hay Ryujinx phát triển gần đây thì có lẽ, chúng ta cũng đủ hiểu về ảnh hưởng của công cụ này rồi.
Denuvo hoạt động như thế nào?
Để hiểu hơn tại sao Denuvo bị ghét thì trước hết, chúng ta sẽ cần xem qua về cách mà công cụ này hoạt động. Tất nhiên, chẳng ai có thể biết chính xác điều đó ngoài công ty Irdeto, cha đẻ của phần mềm này, nhưng mình vẫn thử tìm hiểu và ồ… chẳng phải ngẫu nhiên mà nó phòng thủ tốt đến vậy đâu. Trước hết đúng với vai trò quản lý bản quyền kỹ thuật số, Denuvo sẽ kiểm tra liệu giấy phép bản quyền của game có liên kết với tài khoản của bạn hay không. Nếu không có liên kết này, tất nhiên game sẽ không khởi chạy, cái này thì khá giống với nhiều công cụ tương tự khác.
Tuy nhiên với chúng mình, thứ khiến Denuvo thực sự đáng sợ là khả năng ứng dụng cùng lúc nhiều kỹ thuật cao siêu như ảo hóa, xáo trộn dữ liệu cũng như mã hóa và tự giải mã liên tục những tệp tin cốt lõi của game. Điều này khiến cho các đội nhóm bẻ khóa khó lòng sử dụng kỹ thuật đảo ngược – hay “reverse-engineering”, với mục đích phân tích sâu cấu trúc game để tìm ra phương án xử lý.
Tất nhiên phương án này không phải là bất bại, và chính nhà phát triển của Denuvo cũng thừa nhận rằng “mọi tựa game sớm muộn cũng sẽ bị bẻ khóa”. Tuy nhiên nhìn chung thì Denuvo vẫn cơ bản làm tốt vai trò của mình, bảo vệ bản quyền game đủ lâu để giúp nhà phát triển thu về mức hiện kim mong muốn.
Thậm chí suốt một thời gian dài, cả những đội nhóm bẻ khóa sừng sỏ nhất thế giới cũng phải trăn trở vì công cụ này. Hẳn anh em còn nhớ cái tên 3DM đình đám một thời chứ, chính họ dù với kỹ năng thuộc hàng cao thủ lúc bấy giờ cũng từng phải mất cả tháng để “chinh phục” Dragon Age: Insiquition, để rồi phải giơ cờ Trắng ít lâu sau trước một Just Cause 3 quá khó chơi.
Tại sao Denuvo bị ghét?
Về lý thuyết, Denuvo chẳng có gì đáng trách. Nó chỉ đang làm việc của mình là bảo vệ chất xám của các nhà phát triển, và đó là thứ đáng ra chúng ta không được xâm phạm. Tuy nhiên, mọi thứ sẽ chẳng có gì đáng nói nếu công cụ này không tự nó làm rối tung tất cả trong khi làm nhiệm vụ, gây ảnh hưởng tiêu cực tới những trải nghiệm từ hết sức cơ bản cho tới những thứ mà không làm, không phải game thủ PC.
Denuvo gây sụt giảm hiệu năng
Đúng rồi đấy, Denuvo và câu chuyện hiệu năng trên PC. Nếu mình được 10.000đ cho mỗi lần ai đó nhắc tới việc này trên mặt báo thì chắc giờ cũng đủ mua lại Activision Blizzard rồi. Mọi thứ dường như bắt đầu từ những lời phàn nàn của ông Katsuhiro Harada, người phụ trách cho bản port PC của Tekken 7, rằng Denuvo là nguyên nhân khiến sản phẩm của ông có hiệu năng tệ hại.
Nếu vấn đề hiệu năng gây ra bởi chính nhà phát triển, họ có thể chủ động phát hành những bản vá để khắc phục tình hình. Cơ mà nếu là do Denuvo thì tất cả lại phải đợi họ sửa, và trong phút chốc bạn nhận ra bản thân không thể kiểm soát 100% chất lượng sản phẩm do chính tay mình tạo nên, nghe buồn gì đâu phải không nào.
Và không quá ngạc nhiên khi sau thông báo từ ông Harada, người yêu Tekken nói riêng và game thủ nói chung đã đồng loạt đả đảo Denuvo. Họ liên tục chỉ ra những lỗi nghiêm trọng của Tekken 7 ở chế độ Online và hơn thế nữa, từ đó cho rằng công cụ này là “một sự trừng phạt với những người mua game bản quyền.”
Và đến khi Denuvo bắt đầu bị chinh phục, người ta càng thấy loại bỏ nó là điều đúng đắn. Những bài test hiệu năng giữa game bản quyền và game bẻ khóa liên tục diễn ra, và trở trêu thay hàng “lậu” không có Denuvo lại thường xuyên là kẻ chiến thắng với mức FPS cao hơn, tốc độ tải màn nhanh hơn,…trong khi tiết kiệm đáng kể tài nguyên phần cứng.
Denuvo khiến việc mod trở nên khó khăn
Không sai khi nói rằng, modding là một trong những lý do quan trọng nhất để người ta mong một game xuất hiện trên PC. Và khi đã nhắc đến modding, chúng ta không chỉ nói tới những màn thay đổi nhân vật, bối cảnh,… đậm chất tấu hài, mà còn là những chỉnh sửa đáng giá về hiệu năng, hình ảnh, v.v. để một số game có thể bung tỏa trọn vẹn.
Thông thường khi được sử dụng, các bản mod sẽ chỉnh sửa một số tệp tin quan trọng trong trò chơi để phát huy tác dụng. Và đó cũng là lúc vấn đề xuất hiện, khi Denuvo sẽ ngăn chặn mọi thay đổi với các file mà nó bảo vệ. Tất nhiên, vẫn có cách để thay đổi các yếu tố trong game, nhưng khi đó chúng ta sẽ phải dùng các thư viện mod chính thống với nhiều giới hạn về nội dung.
Hơn nữa như đã nói, modding ngoài để tinh chỉnh về thẩm mỹ thì còn nhằm sửa đổi nhiều thứ mà nhà phát hành chưa đụng tới. Đó có thể là lỗi về độ phân giải khi game chạy ở chế độ toàn màn hình như NieR: Automata, hay nâng lên 60 FPS với các game như Tales of Zestiria để cho ra trải nghiệm tốt hơn.
Từ lâu, modding đã là cách để game thủ thể hiện sự sáng tạo và nhạy bén vô biên trước nhiều vấn đề. Thật khó để tưởng tượng về những Skyrim, GTA V hay Minecraft mà thiếu đi các bản mod nhân vật, màn chơi đầy tính biểu tượng, nhưng Denuvo vẫn ở đây để cho biết mọi thứ hoàn toàn có thể xảy ra, tất nhiên là theo chiều hướng không hay ho gì cho lắm.
Denuvo khiến giá thành game tăng lên
Với một công cụ bảo vệ chất lượng như Denuvo, việc các nhà phát triển phải trả tiền để sử dụng âu cũng là dễ hiểu. Và để bù lại cho chi phí này, họ sẽ tính thêm một chút vào giá bán ra của game. Theo một số tài liệu được rò rỉ trên Reddit hồi năm 2020, chúng ta có thể thấy rằng Denuvo đã ngốn không ít kinh phí của các nhà phát triển, ví dụ như trường hợp của Crytek với Crysis Remastered.
Trước tiên, Crytek sẽ phải đóng khoản phí tối đa 140.000 Euro để dùng công cụ này trong 12 tháng đầu, sau đó sẽ là 2.000 Euro duy trì mỗi tháng và 10.000 Euro cho mỗi nền tảng mà Crysis Remastered được phát hành. Đó là còn chưa kể khi số bản game bán ra đạt tới những cột mốc nhất định, nhà phát triển cũng phải trả thêm tiền cho Denuvo, coi như nhờ công “bảo kê” mà hàng mới bán được như vậy.
Ở phương diện kinh doanh, việc chi trả cho những công cụ tối ưu hiệu suất là hoàn toàn dễ hiểu. Nhưng ở phương diện người tiêu dùng, anh em liệu có cảm thấy dễ chịu khi biết rằng, số tiền mình bỏ ra cho sản phẩm là đang bao gồm những yếu tố không thực sự thiết thực với trải nghiệm như Denuvo không? Chắc chắn là không rồi.
Bạn có thể làm gì với việc ghét Denuvo?
Dù bạn có ghét Denuvo ra sao thì sự thật, đây vẫn là một công cụ hiệu quả để giúp các nhà phát triển bảo vệ chất xám. Đúng là ý thức về bản quyền của game thủ đang dần được cải thiện, tuy nhiên việc phụ thuộc vào những yếu tố vô hình như vậy không phải giải pháp tốt trên khía cạnh kinh doanh, cũng là lý do mà những biện pháp “cứng tay” như Denuvo vẫn được tìm tới.
Tuy nhiên, cũng không thể vì vậy mà phủ nhận những mặt tiêu cực mà Denuvo đang tạo ra. Và rất mừng là như mình đang thấy, cộng đồng game đang đi đúng hướng khi thể hiện sự quan ngại bằng số liệu thực tế. Cụ thể, đó chính là những so sánh chi tiết giữa game bản quyền và game bẻ khóa, với chênh lệch đủ rõ ràng để chứng minh vấn đề của Denuvo. Cộng thêm những nghi ngại leo thang về chất lượng game PC từ đầu năm, dường như đó chính là giọt nước tràn ly khiến Denuvo lên tiếng.
Cụ thể thì cách đây ít ngày, nhiều nguồn tin đã đưa ra rằng cha đẻ của Denuvo là công ty Irdeto sẵn sàng tự minh oan cho công cụ này về vấn để hiệu năng. Dự kiến, các chuyên trang uy tín trên thế giới về game sẽ được mời tham gia các thử nghiệm so sánh riêng của công ty, được triển khai trong vài tháng tới.
“Chúng tôi đã nỗ lực để khiến Denuvo trở nên hiệu quả hơn về mặt bảo mật, cũng như xác thực rằng nó không ảnh hưởng đến hiệu năng game. Tôi nghĩ rằng mình cần tuyên bố rõ ràng rằng nhờ được phát triển hợp lý, Denuvo không có tác động nào quá rõ ràng lên hiệu năng xử lý game.”
COO của công ty Irdeto chia sẻ, theo Ars Technica
Không rõ những bài so sánh mà Denuvo tung ra sẽ như thế nào, nhưng nó sẽ cần hợp lý hết mức để lý giải trải nghiệm tiêu cực dễ thấy mà người dùng đang phải chịu. Liệu tất cả có là đủ để làm nguôi đi cơn giận âm ỉ nhiều năm qua trong cộng đồng với DRM hay không, hãy để thời gian trả lời.
Tạm kết
Về cơ bản, đó là những lý do vì sao Denuvo lại trở thành cái tên tai tiếng đến vậy trong cộng đồng game thế giới. Với mình, sự ra đời và phổ biến của Denuvo vẫn là có lý về mặt kinh doanh và đạo đức, nhưng không thể vì vậy mà bỏ qua được những ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng tồn đọng với công cụ này – những thứ khiến việc chơi game không còn quá vui vẻ.
Anh em cảm thấy ra sao về Denuvo nói riêng và các hình thức quản lý bản quyền kỹ thuật số nói chung trong ngành game? Đừng quên để lại ý kiến của mình ở phần bình luận phía dưới nhé.